Nęk świerszczojad (Sphex funerarius)

Nęk świerszczojad (Sphex funerarius) jest dużym przedstawicielem grzebaczowatych (Sphecidae), mierzącym od 16 do 25 mm (samice) i 15 do 19 mm (samce). Jest to gatunek kserofilny, zakłada gniazda gromadnie lub samotnie na stanowiskach suchych, nasłonecznionych, o piaszczystej glebie pokrytej skąpo roślinnością. Owady dorosłe żywią się nektarem kwiatów, najchętniej żerują na macierzankach. Imago aktywne są od lipca do września.

Samice w wykopanych przez siebie norkach budują gniazda, które składają się najczęściej z 4 komór lęgowych. W każdej z komór umieszczają zwykle 2-5 owadów z podrzędu prostoskrzydłych długoczułkowych, porażonych użądleniem. Najchętniej polują na długoskrzydlaka sierposza, podłatczyny i mieczniki. Larwy rozwijają się zjadając pozostawione w gnieździe ofiary.

Omacnica złotowianka (Pyrausta aurata)

Omacnica złotowianka, płomienka złotowianka (Pyrausta aurata) jest motylem z rodziny wachlarzykowatych (Crambidae). Jest to gatunek pospolity najczęściej występujący na łąkach, polanach, ugorach w okolicach zbiorników wodnych i w ogrodach. Okres lotu imago od kwietnia do sierpnia. Rozpiętość skrzydeł 16-20 mm. Żywi się nektarem. Gąsienice żerują głównie na roślinach jasnotowatych (lebiodki, macierzanki, mięty).

Ostatnie zdjęcie przedstawia gąsienicę tego motyla.

Skrótka alpejska (Aulops alpina)

Skrótka alpejska (Aulops alpina) to górska wojsiłka o stosunkowo słabo plamkowanych skrzydłach. Występuje głównie w górach (na południu Polski). Długość ciała ok. 10 mm. Aktywna od maja do sierpnia. Żywi się głównie martwymi owadami oraz spadzią i nektarem.

Wojsiłka pospolita (Panorpa communis)

Wojsiłka pospolita (Panorpa communis) to europejski gatunek owada z rzędu wojsiłek. Imago ma smukłą budowę, długie odnóża, dwie pary skrzydeł z licznymi żyłkami, aparat gębowy wydłużony, odwłok wydłużony, u samic na końcu zwężony i rurkowaty, u samców zakończony kleszczowatymi wyrostkami (przypomina kolec jadowy skorpiona) służącymi do przytrzymania samicy podczas kopulacji. Długość ciała tego owada wynosi do 20 mm, a rozpiętość skrzydeł do 30 mm. Osobniki dorosłe można obserwować od maja do września. Wojsiłki odżywiają się nektarem kwiatów, drobnymi, chorymi lub martwymi owadami. Lubią środowiska wilgotne. To odważny owad, który odwiedza sieci pajęcze, aby podkradać pająkom i zjadać złowione w sieci owady. Często zjada martwe owady – niczym sęp. W czasie zalotów samce ofiarowują samicom kulinarne „przysmaki”.

Na zdjęciach samiec, samica i kopulująca para.

Wójek okazały (Empis tesselata)

Wójek okazały (Empis tesselata) jest pospolitym i bardzo licznym owadem z rodziny Wójkowatych. Długość jego ciała wynosi 9-13 mm. Aktywny jest od maja do sierpnia. Najczęściej spotkać go można na polanach, w parkach, ogrodach skrajach lasów i drogach leśnych. Larwy i imagines są drapieżnikami. Dorosłe osobniki czasem piją nektar kwiatowy. Ciekawostką jest, że samice nie dopuszczają do zbliżenia, jeśli nie zostaną przekupione smakowitym prezentem.

Rozpucz lepiężnikowiec (Liparus glabrirostris)

Rozpucz lepiężnikowiec (Liparus glabrirostris) to największy przedstawiciel rodziny ryjkowcowatych występujący w Polsce. Osiąga on długość 21 mm. Samice rozpucza są zwykle większe od samców. Osobniki dorosłe można spotkać w dzień od kwietnia do lipca. Żywią się głównie lepiężnikami. Larwy żerują w kłączach roślin selerowatych i astrowatych. Chrząszcz ten występuje głównie w górach. Porusza się bardzo wolno. Zaniepokojone chrząszcze udają martwe.

Zmróżka ośmioplamka (Cryptocephalus octopunctatus)

Zmróżka ośmioplamka (Cryptocephalus octopunctatus) to chrząszcz z rodziny stonkowatych.Jest dość pospolity. Długość ciała wynosi 5-6 mm. Preferuje tereny wilgotne. Najczęściej spotykany na skrajach lasów i ogrodów. Aktywny od maja do sierpnia. Żywi się głównie liśćmi i młodymi pędami olch, wierzb, leszczyn i głogów.

Zmorsznik czerwony (Stictoleptura rubra)

Zmorsznik czerwony (Stictoleptura rubra) to chrząszcz z rodziny kózkowatych. Długość ciała 10-21 mm. Przedplecze u samca czarne, a pokrywy żółte lub żółtobrunatne, u samicy przedplecze czerwone (rzadko czarne), a pokrywy czerwone. Larwy żyją w martwym drewnie sosny, ale do ich rozwoju i osiągnięcia dojrzałości wymagana jest suplementacja diety przez grzyby. W lasach uważany jest za gatunek pożyteczny, ponieważ przyśpiesza obieg materii w przyrodzie. Dorosłe osobniki najczęściej widywane są na kwiatach roślin selerowatych (prawdopodobnie żywią się ich pyłkiem). Na zdjęciach samiec i samica tego gatunku.

Czubatka europejska (Lophophanes cristatus)

Czubatka europejska, czubatka, sikora czubatka, sikora czubata (Lophophanes cristatus) to gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor. Długość jej ciała wynosi ok. 12 cm a rozpiętość skrzydeł 20 cm. Masa ciała osiąga 10-12 g. Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony. Najczęściej przebywa w koronach drzew iglastych. Żyje przeciętnie 5 lat. Sikora ta jest dziuplakiem. Co roku drąży nową dziuplę w spróchniałym pniu. Tworzone pary są monogamiczne. Ptaki te mają 1-2 lęgów w ciągu roku. Żywi się głównie owadami i ich larwami. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Zmięk żółty (Rhagonycha fulva)

Zmięk żółty (Rhagonycha fulva) to chrząszcz z rodziny Omomiłkowatych. Osiąga on długość 7-12 mm. Aktywny od czerwca do września. Pospolity na terenie całego kraju. Najczęściej można go spotkać na kwitnących łąkach, baldachowiskach, wrotyczowiskach, polanach, przydrożach i ugorach. Jest drapieżnikiem - imagines żywią się pyłkiem i polują na owady, drapieżne larwy pożerają drobne owady, małe ślimaki i dżdżownice.

Walcownica czarnopasa (Cylindromyia auriceps)

Walcownica czarnopasa (Cylindromyia auriceps) to pospolita muchówka z rodziny Rączycowatych. Występuje najczęściej na łąkach, przydrożach ugorach i skrajach lasów. Osiąga długość 7-10 mm. Aktywna jest od czerwca do września. Żywi się nektarem, pyłkiem i spadzią. Jej larwy pasożytują na pluskwiakach z rodziny Tarczówkowatych, głównie lednicy zbożowej i pluskni jagodziaku.

Paśnik pałączasty (Plagionotus arcuatus)

Paśnik pałączasty, biegowiec łucznik (Plagionotus arcuatus) to gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych. Można spotkać w drzewostanach i składnicach surowca liściastego. Atakuje przede wszystkim surowiec i drzewostan dębowy. Niemniej rozwijać się może w różnych gatunkach drzew liściastych takich jak buk, grab, jesion, klon, robinia, wierzba, brzoza, dąb, klon, lipa i wiąz. Paśnik pałączasty atakuje drzewa żywe, ale osłabione, drzewa obumierające, obumarłe, złomy, wywały, fragmenty kłód, tylce złomów, słupy ogrodzeniowe, a także leżące na ściółce gałęzie. Chrząszcze te pojawiają się od maja do lipca. Mają długość 6-22 mm. Samica składa w spękania kory do 50 jaj. Larwy (długości do 25 mm) żerują pod korą, drążąc chodniki w kierunku poprzecznym do osi pnia. Wiosną następuje przepoczwarczenie, przy czym stadium poczwarki trwa około trzech tygodni. Cykl rozwojowy tego chrząszcza może trwać od roku do 2 lat.Jest on typowym szkodnikiem wtórnym dobijającym osłabione drzewa.

Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula)

Moszenica wierzbówka (Clytra laeviuscula syn. Clythra fasciata) to chrząszcz z rodziny stonkowatych. Długość ciała 7-11 mm, szerokość ok. 4 mm. Typowe siedliska to łąki, zarośla, suche murawy, skraje lasów, parki. Podstawowym pokarmem moszenicy wierzbówki są liście i kwiaty wierzby. Spotykana od maja do sierpnia na różnych drzewach i krzewach, przeważnie na wierzbach, dębach i topolach, na kwitnących głogach i tarninach i różach, a także na liściach roślin zielnych. Samica składając jaja otacza je chroniącą warstwą ekskrementów. Wpierw tylnymi odnóżami formuje pakiet, a następnie zrzuca go w pobliżu mrowiska. Mrówki często same zanoszą taki pakiet do mrowiska, by użyć go jako materiału budowlanego. To pozwala osiedlić się larwom moszenicy w mrowisku. Larwy żywią się resztkami pozostawionymi przez mrówki, a także ich jajami i larwami. Faza larwalna trwa około dwóch lat.

Biegacz fioletowy (Carabus violaceus)

Biegacz fioletowy (Carabus (Megodontus) violaceus) to chrząszcz z rodziny biegaczowatych i podrodziny Carabinae. Osiąga długość 18-35 mm. Jest wielożernym drapieżnikiem polującym na inne owady i ich larwy, ślimaki, dżdżownice itp.

Żyje w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych, preferując gleby humusowe. Zamieszkuje również łąki łęgowe oraz inne otwarte tereny. Preferuje tereny wilgotne natomiast zdecydowanie unika suchych. W górach występuje także powyżej piętra lasu. Jest aktywny w nocy. Za dnia kryje się w ściółce.

Owady dorosłe żyją do kilku lat. Zimują w martwym drewnie, pod mchem. Samica składa jaja w glebie, w której drapieżne larwy rozwijają się kilka miesięcy, a następnie przepoczwarczają. Owady dorosłe aktywne są od końca maja do września.

Podłatczyn Roesela (Metrioptera roeselii)

Podłatczyn Roesela (Metrioptera roeselii) to gatunek owada prostoskrzydłego z rodziny pasikonikowatych (Tettigoniidae). Nazwa gatunkowa honoruje niemieckiego entomologa A. J. Rösela.

Bardzo pospolity, jeden z najliczniejszych i najbardziej wszędobylskich prostoskrzydłych. Osiąga długość ciała 13–26 mm. W obrębie gatunku wyróżniane są formy krótkoskrzydłe i długoskrzydłe. Formy krótkoskrzydłe nie latają. Długoskrzydłe mogą wykonywać loty do kilkunastu metrów. Jest to gatunek głównie roślinożerny, aczkolwiek zjada też niewielkie owady. Aktywny od lipca do października.

Pomrów wielki (Limax maximus)

Pomrów wielki (Limax maximus) to gatunek ślimaka z rodziny pomrowiowatych (Limacidae). Wraz z pomrowiem czarniawym są największymi z polskich ślimaków nagich. Jest gatunkiem inwazyjnym. Długość tego ślimaka dochodzi do 20 cm. Zamieszkuje tereny podmokłe, ukrywa się w trawach i różnego rodzaju zacienionych miejscach. Unika miejsc suchych i nasłonecznionych. Szczególnie lubi miejsca z rozkładającą się materią organiczną. Jest jajorodny i jest obojnakiem. Może rozmnażać się samodzielnie, bez udziału innego osobnika jako hermafrodyta. Zwykle jednak dochodzi do zapłodnienia krzyżowego pomiędzy dwoma osobnikami. Ślimaki te stanowią przysmak ropuch.

Obnażacz kwaśnicówka (Arge berberidis)

Obnażacz kwaśnicówka, obnażacz berberysowy (Arge berberidis) należy do rzędu błonkówek z rodziny obnażaczowatych. Dorosłe błonkówki są wielkości 7-12 mm i barwy czarno-niebieskiej z metalicznym połyskiem. Owad pospolity występujący głównie w zaroślach, ogrodach, parkach i na skrajach lasów. Aktywny od kwietnia do września. Żywi się nektarem i pyłkiem. Larwy zjadają liście roślin z rodziny berberysowatych.

Dorosłe larwy spadają do gleby, przy powierzchni budują dwuwarstwowy kokon, w którym następuje przepoczwarczenie. Po ok. 4 – 5 tygodniach, najczęściej wypada to w połowie lipca, pierwsze pokolenie dorosłych owadów opuszcza kokony poczwarkowe i przelatuje na krzewy, natomiast osobniki drugiego pokolenia pojawiają się wiosną następnego roku.

Darownik przedziwny (Pisaura mirabilis)

Darownik przedziwny (Pisaura mirabilis) to gatunek pająka z rodziny darownikowatych. Pospolity w całej Polsce. Żyje do około dwóch lat. Samice osiągają do 13 mm długości, a samce 11 mm. Lubi miejsca nasłonecznione. Często można go zauważyć na niskich roślinach i krzewach. Żywi się drobnymi owadami. Nie buduje sieci, lecz poluje aktywnie.

Darownik przedziwny ma charakterystyczne zaloty – najpierw samiec napełnia nogogłaszczki nasieniem, następnie zabija muchę i oplata ją delikatnie pajęczyną. Gdy to uczyni, szuka gotowej do kopulacji samicy, a kiedy ją odnajdzie, ofiarowuje jej muchę (stąd jego polska nazwa), by odwrócić jej uwagę. Kopulacja trwa około godziny. Jaja samica składa do kokonu, który nosi ze sobą przez dwa tygodnie. Przed wykluciem się młodych samica składa kokon w pajęczynie i pilnuje pajączków.

Na trzecim zdjęciu samica z kokonem.

Rusałka kratkowiec (Araschnia levana)

Rusałka kratkowiec (Araschnia levana) to jeden z najmniejszych motyli z rodziny rusałkowatych. Rozpiętość skrzydeł 28-34 mm. Owady dorosłe można spotkać w maju (pokolenie wiosenne), a następnie w lipcu i sierpniu (pokolenie letnie). Imago żywi się nektarem kwiatów roślin z rodziny selerowatych.

Zielonkawe, owalne jaja są składane przez samice w kolumienkach na dolnej stronie liści pokrzywy. Gąsienice żerują od czerwca do września. Rośliną żywicielską jest pokrzywa zwyczajna. Poczwarka jest formą zimującą. Przepoczwarczenie następuje pod liśćmi pokrzyw, poczwarki wiszą głową w dół.

U rusałki kratkowiec występuje wyraźny dymorfizm sezonowy - dwa pokolenia (wiosenne oraz letnie) z różnym ubarwieniem. Występują także formy pośrednie. Na pierwszym zdjęciu forma wiosenna, a na drugim forma letnia tego motyla.

Wilga zwyczajna (Oriolus oriolus)

Wilga zwyczajna, wilga (Oriolus oriolus) to gatunek średniego ptaka wędrownego z rodziny wilgowatych. Jest średnio licznym ptakiem lęgowym niżu. Unika wyższych terenów górskich. To jeden z najbarwniejszych ptaków spotykanych w kraju. W Polsce przebywa krótko – od maja do września.

Wilga jest nieco większa od szpaka. Długość ciała ok. 23 cm, rozpiętość skrzydeł 44-47 cm. Obie płci są podobnej wielkości, choć różnią się barwą.

Najczęściej widuje się wilgi w czasie przelotów między lasami lub sadami. Zwykle przebywa wysoko w koronach drzew, jest bardzo płochliwa i trudna do zaobserwowania. Swoją obecność zdradza śpiewem – jest to charakterystyczne, melodyjne, fletowe gwizdanie. Śpiewa często wtedy, gdy zanosi się na deszcz, czyli zwiększa się wilgotność powietrza. Żywi się głównie owadami i ich larwami oraz poczwarkami. Pod koniec lata wilgi zjadają różne mięsiste jagody. Widoczna na zdjęciach samica zawitała na moją działkę skuszona owocami borówki wysokiej, dzięki czemu udało mi się ją "ustrzelić".

Strangalia przepasana (Stenurella bifasciata)

Strangalia przepasana (Stenurella bifasciata) to gatunek chrząszcza z rodziny kózkowatych. Gatunek pospolity najczęściej spotykany na łąkach, ugorach, murawach kserotermicznych. Długość ciała 7-10 mm. Aktywność od czerwca do sierpnia. Imago odżywia się pyłkiem kwiatowym. Larwy żerują w drewnie.

Na pierwszym zdjęciu samica, a na drugim samiec i samica tego gatunku.

Oblaczek granatek (Amata phegea)

Oblaczek granatek (Amata phegea) to motyl z rodziny mrocznicowatych (Erebidae). Motyle dorosłe żywią się najczęściej nektarem jeżyn i ostów. Gatunek preferuje środowiska ciepłe. Siedliskiem są suche i prześwietlone, skraje lasów, suche łąki, leśne polany, żwirowiska, skarpy i przytorza oraz leśne zręby. Dorosłe motyle pojawiają się w połowie czerwca i latają do połowy lipca. Zimuje gąsienica tego motyla. Gatunek nie jest pospolity, liczny tylko lokalnie. Rozpiętość skrzydeł 35-42 mm. Motyl ten jest unikany przez ptaki z uwagi na niedobry smak.

Zdjęcia zrobione w pierwszej połowie lipca 2020 na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, gdzie był w tym roku wyjątkowo liczny, przedstawiają kolejno samca, samicę i parę tego gatunku.